Porrentruy, Bibliothèque cantonale jurassienne, Ms. 5

Gamper Rudolf / Jurot Romain, Catalogue des manuscrits médiévaux conservés à Porrentruy et dans le canton du Jura, Dietikon-Zürich 1999, p. 49-55.

By courtesy of Urs Graf Verlag, Dietikon. The manuscript description is copyrighted by the publisher.
Manuscript title: Missale Basileense
Place of origin: Diocèse de Bâle
Date of origin: vers 1300
Former shelfmark: 74
Support: Parchemin
Extent: 262 f.
Format: 210-215 x 150-155 mm
Foliation: Foliotation d'origine rubr. sur le recto en haut au milieu: 7 f. non foliotés (garde et calendrier), I-CLXXXII, 12 f. non foliotés (Ordo Missae), CLXXXIII-CCLX, 11 f. non foliotés. Nouvelle foliotation au crayon I-VI (calendrier). 1-182. C1-C12 (Ordo Missae). 183-270[234]. S1-S10 (séquences).
Collation: IIIVI + 4 VI48 + 2 (VI-1)70 + 6 VI142 + VII156 + VC10 + (II-2)C12 + (VI-2)166 + 5 VI226 + (VI-4)234 + (VI-2)S10 et 1 demi-f. (f. 1 bis) encarté au XVe s. entre les f. 1-2, et 1 garde en parchemin moderne ajoutée en tête et en queue (A, B) lors de la dernière restauration du ms. (voir Reliure). Lacunes: d'1 f. après les f. 57 (=perte du f. LVIII) et 59 (= f. LXI), de 2 f. après le f. C12 et avant le f. 157 (sans perte de texte), de 4 f. après le f. 234, d'un sénion après les f. 94 (= f. LXXXXVII-CVIII) et 142 (= f. CLVII-CLXVIII), du bifeuillet extérieur du dernier cahier. Signatures par bifeuillets et restes d'une numérotation en chiffres romains sur le 1er et le dernier f. de chaque cahier à partir du 2e cahier. Réclames.
Condition: Traces de rouille sur les 11 premiers f. provenant des boulons des anciens plats.
Page layout:
  • Réglure à l'encre. Justification: 150-155 x 105-110 mm, 2 col. (45-50 mm), 30 l.;
  • f. C1-C5: 155 x 105 mm, 2 col. (45/50 mm), 24 l.;
  • f. C6-C12: 150 x 105 mm, 15 longues l.;
  • f. S1-S10: 155-160 x 110 mm, 2 col. (50 mm), 31 l.
Writing and hands:
  • Textualis d'une seule main
  • à l'exception des f. C1-C12 en textura du XVe s.
Musical notation: Notation in campo aperto de 2e main (XIVe s.) aux f. 146r, 158v, 167vb, 212va-vb, 213r, S5rb-vb et S8rb-va; inflexions de cantillation pour la Passion du dimanche des Rameaux, voir Contenu.
Decoration:
  • Rubr.
  • Initiales sur 2 l. alternativement rouges et bleues, initiales sur 2-3 l. alternativement bleues filigranées de rouge et rouges filigranées de bleu.
  • Initiales sur 4 l. bleues filigranées de rouge et rouges filigranées de bleu ou de noir: f. 13vb (Épiphanie) , 29va (Sexagésime), 110rb (Ascension), 124ra (Trinité), 124va (Fête-Dieu), 132ra (SS. Pierre et Paul), 193vb (Nativité de la Vierge), 213va (commun des apôtres), 222ra (commun des martyrs), 226ra (commun des confesseurs).
  • Initiales sur 5-7 l., parties rouges et bleues, festonnées avec des filigranes rouges et bleus agrémentés de chimères réservées: f. 1ra (1er dim. de l'Avent), 12vb (Noël, messe du jour), 157ra (propre des saints), 165vb (Purification), 213ra (commun des saints).
  • Crucifixion peinte en pleine page au f. C6v (XVe s.).
Binding: de restauration (date 1992 frappée au verso des pièces métalliques des fermoirs), demi-peau blanche sur ais de bois, 2 fermoirs. La reliure précédente ne s'est pas conservée.
Contents:
  • F. Ar-v bl.
  • F. Ir-VIv: Calendarium (janvier-décembre). Calendrier bâlois. À relever : (Ir) 3 janv. (2°) Genoveje virg. ; 5 janv. Oct. s. Thome Cant. ; 8 janv. Herhardi ep. ; 9 janv. Iuliani mart. ; 10 janv. Pauli primi heremite ; 17 janv. Anthonii monachi ; 24 janv. Thimothii [sic] apost. ; 26 janv. Policarpi presb. ; 27 janv. Iohannis Crisostomi ; 29 janv. Valerii ep. ; 31 janv. Tyrsi et Victoris ; (Iv) 1 févr. Brigide virg., Ignacii mart. ; 6 févr. Vedasti et Amandi, (add. XIVe s.) Dorotea virg. ; 9 févr. Appollonie virg. ; 11 févr. Iniminee virg. ; 18 févr. Symonis ep. ; 28 févr. Romani heremite, (add. XIVe s.) Germani mart. [=octave de la fête du 21 févr.?]. (IIr) 1 mars Albani ep. ; 5 mars Fridolini conf. ; 15 mars Leonis pape ; 17 mars Gertrudis virg. (IIv) 9 avril Marie Egypciace; 10 avril Leonis pape ; 13 avril Eufemie virg. ; 23 avril Gorgonii mart. ; 26 avril Druperti conf. ; 30 avril Quirini mart. (IIIr) 2 mai Walperti conf. ; 4 mai Gothardi ep. ; 8 mai Victoris mart. ; 9 mai Transl. s. Nycolai ; 11 mai Gangolfi mart. ; 14 mai Servacii ep. ; 19 mai Potantane [sic] virg. ; 29 mai Maximi ep. ; 30 mai Felicis pape ; 31 mai Petronelle virg. (IIIv) 3 juin Herasmi mart., (add. XIVe s.) Morandi conf. ; 5 juin Bonefacii et soc. eius ; 13 juin Antonii minorum fratrum ; 16 juin Aurei et Justine ; 20 juin Deodati conf. ; 21 juin Albani mart. ; 22 juin Paulini ep., Decem milium mart. ; 27 juin Septem dormiencium. (IVr) 1 juil. (3°, add. XIVe s.) Teobalde conf. ; 2 juil. (2°, add. XVe s.) Visitacio S. Marie ; 4 juil. Uͦlrici ep. ; 5 juil. (au lieu du 4) Transl. s. Martini ; 7 juil. Transl. s. Thome ; 8 juil. Kyliani et soc. eius ; 12 juil. Cirilli ep. ; 13 juil. Heinrici imperatoris ; 15 juil. (rubr.) Margarete virg. ; 17 juil. Alexii conf. ; 18 juil. Arnolfi ; 21 juil. Arbogasti ep. ; 24 juil. Christine virg. ; 31 juil. Germani ep. (IVv) 5 août Oswaldi regis, Dominici conf. ; 7 août Afre mart. ; 9 août Romani mart. ; 25 août Genesii mart. ; 29 août (2°) Sabine virg. ; 31 août Paulini ep. (Vr) 1 sept. Verene virg., Egidii conf. ; 2 sept. Anthonii mart. ; 6 sept. Magni conf. ; 11 sept. (2°) Felicis et Regule ; 17 sept. Lamperti ep., Desiderii mart. ; 18 sept. Rikardis virg. ; 26 sept. Justine virg. ; 30 sept. (2°) Ursi et soc. eius. (Vv) 2 oct. Leodegarii ep. ; 4 oct. Francisci conf. ; 6 oct. Fidis virg. ; 8 oct. Pelagie virg. ; 10 oct. Gereonis et soc. eius ; 11 oct. (rubr.) Dedicatio ecclesie Basiliensis ; 15 oct. Aurelie virg. ; 16 oct. (rubr.) Galli abb. ; 19 oct. Ianuarii et soc. eius ; 21 oct. Undecim milium virg. ; 22 oct. Cordule virg. ; 23 oct. Severini ep. ; 29 oct. Narcissi ep. ; 31 oct. (1°) Quintini mart., (3°, add. XVe s.) Wolffgangi ep. (VIr) 3 nov. Eustachii et soc. eius ; 4 nov. Pirminii ep. ; 6 nov. (rubr.) Leonardi conf. ; 12 nov. Ymerii conf. ; 13 nov. Brictii ep. ; 16 nov. Othmari abb. ; 19 nov. Elizabeth regine ; 21 nov. Columbani conf., (add. XVe s.) Presentacio s. Marie ; 25 nov. (rubr.) Katherine virg. ; 26 nov. Cuͦnradi ep. (VIv) 1 déc. Eligii ep. ; 2 déc. Longini militis ; 4 déc. Barbare virg. ; 6 déc. (rubr.) Nycolai ep. ; 7 déc. (2°, add. XVe s.) Concepcio Marie (tracé) ; 8 déc. Eucharii ep., (add. XVe s.) Concepcio Marie virg. duplex per totum ; 13 déc. (2°) Odilie virg. ; 20 déc. (add. XIVe s.) Ursicini conf. ; 29 déc. Thome Anglorum ep. ; 31 déc. (2°) Columbe virg.
  • F. 1ra-155rb: Proprium de tempore. >In Adventu domini< Intr. Ad te levavi animam meam …–… [Fer. VI post dom. XXV post Pentecosten ] sec. Marcum. I.i.t. Dixit Ihesus discipulis suis : Vigilate et orate dico vigilate. Propre du temps du 1er dimanche de l'Avent au 25e dimanche après la Pentecôte ; péricopes fériales (vendredis pourvus également d'une épître). Plusieurs lacunes (voir Description) dont l'une, importante (de 12 f.), ampute le ms. du Vendredi-Saint et du Samedi-Saint. À relever: (1rb) [Dom. I Adventus. Ew.] sec. Matheum. I.i.t. Cum appropinquassent Iherosolimis … (Mt 21,1-9) ; (11rb) Inicium s. ew. sec. Matheum. Liber generationis Ihesu Christi … (Mt 1,1-16); (11vb) Postea canitur Te deum laudamus cum Laudibus ; (16va) De s. Thoma Cant[uariensi] ep. et mart. (29 déc.): messe complète; (33ra) Benedictio super cineres. [Or.] O.s.d. parce metuentibus … (Bruylants II n° 769 ; PRG 99,74) ; (33va) Tunc cineres aspergantur aqua [ant.] Exaudi nos domine … (CAO III 2770 ; PRG 99,78) ; (33vb) Sequitur or. Concede nobis domine q. presidia … (Ha 153 ; Conc. 439 ; PRG 99,79) ; Ad processionem resp. Paradysi portas. (CAO IV 7348) ; Resp. In ieiunio. (CAO IV 6910); (76va) In die Palmarum lectio sine titulo que legitur ante benedictionem palmarum. I.d.i. Venerunt filii Israel … (Ex 15,27-16,10 ; PRG 99,164); (77ra) Sequiturant. Collegerunt pontifices … (CAO III 1852 ; PRG 99,165); Sec. Marcum I.i.t. Cum appropinquaret Ihesus Iherosolimis … (Mc 11,1-10 ; PRG 99,166); (77rb) Sequitur benedictio palmarum Exorzizo [sic] te omnis creatura … (Franz 1, p. 490, n° 3 ; PRG 99, 168) ; (77va) Or. Deus qui per olive ramum (Bruylants II n° 428 ; PRG 99,174) ; Alia or. Deus cuius filius pro salute … (Tc 4331 ; PRG 99,176); (77vb) Pref VD eterne deus. Mundi conditor et redemptor … (OR L 23,12); (78rb) Or. O. genitor qui unigenitum tuum … (Franz 1, p. 496, n° 16 ; PRG 99,182) ; Hic distribuantur ant. Turba multa … (CAO III 5256 ; PRG 99, 185) ; (78va) Sequitur or. O.s.d. qui dominum nostrum Ihesum Christum … (Tc 4329s. ; PRG 99,184+179); Hee antiphone cantantur in processione (78vb) Ante sex dies … (CAO III 1437 ; PRG 99,183) ; Alia ant. Cum appropinquaret dominus … (CAO III 1976 ; PRG 99,185) ; Alia ant. Cum audisset populus … (CAO III 1983 ; PRG 99, 185) ; (79ra) Ymnus Gloria laus … (RH 7282 ; AH 50 n° 117 ; PRG 99, 187) ; Quo dicto sacerdos cantet flexis genibus ante crucem versum sequentem ter incipiendo (79rb) O crux ave … (Biburg 134) ; Postea prosternat se sacerdos procumbendo ante crucem et a ministro percuciatur qui cantet ant. Scriptum est enim percuciam … (CAO III 4835 ; PRG 99,188); Hic surgat sacerdos et cantet [ant.] Postquam autem surrexero … (PRG 99,188) ; Secunda et tercia vice si militer faciendum est. Tunc sacerdos iactando palmas primo cantet [ant.] Pueri hebreorum vestimenta … (CAO III 4415 ; PRG 99, 185) ; Secundo iactantes cantent ant. Pueri hebreorum tollentes … (CAO III 4416 ; PRG 99,186) ; Tercio iactantes cantent ant. Occurrunt turbe … (CAO III 4107 ; PRG 99,185) ; Postea in introitu ecclesie (79va) cantatur subsequens antiphona cum resp. subscripto Fulgentibus palmis … (CAO III 2909 ; PRG 99,185) ; Resp. Ingrediente domino … (CAO IV 6961 ; PRG 99,191) ; Sequitur or. Adiuva nos deus salutaris noster … (Ha 318 ; Conc. 144 ; PRG 99,192) ; (80rb) Passion selon S. Matthieu (Mt 26,2-27,66) avec les lettres c, t, a et quelques inflexions mélodiques ajoutées par une main du XIVe s. (par exemple au f. 80rb pour crucifigatur [Mt 26,2]) ; (83v) hic accipie [sic] veniam ajouté dans la marge par une main contemporaine à la hauteur des mots Et ecce velum templi scissum est (Mt 27,51) ; lacune de 12 f. : de l'évangile du Jeudi-Saint jusqu'à Pâques; (110rb) In die Ascensionis domini ad processionem Salve festa dies (RH 17949 ; AH 50 n° 69), la messe suit ; (112vb) vigile de la Pentecôte à 4 lectures : Gn 22. Dt 31. Is 4. Bar 3 ; (114vb) Postea descenditur ad fontem cum letania Rex sanctorum (RH 17513 ; AH 50 n° 183) ; Qua finita benedicitur baptismus et baptizantur pueri. Post hec Missa incipitur ; (115va) In die sancto Penthecostes ad aspersionem ant. Vidi aquam (CAO III 5403) ; Ad processionem ant. Cum rex glorie ; Ad stationem [seq.] Salve festa dies (RH 17949 ; AH 50 n° 69) ; In introitu ecclesie resp. Apparuerunt apostolis (CAO IV 6110), suivi de la messe; (124ra) De s. Trinitate intr. Benedicta sit ; (124va) Incipit officium de Corpore Christi [intr.] Cibavit eos
    Versets alléluiatiques de la semaine de Pâques : Pascha : (95ra) Pascha nostrum Epulemur … ; fer. II : (96ra) Ange lus domini descendit Respondens autem … ; fer. III : (97ra) Obtulerunt discipuli … ; fer. IV : (98ra) Christus resurgens … ; fer. V : (99rb) In die resurrectionis … ; fer. VI : (99vb) Crucifixus surrexit
    Versets alléluiatiques des dimanches après Pâques : dom. I : (101rb) Benedictus es dei filius … ; dom. II : (103ra) Surrexit pastor bonus … ; dom. III : (104va) Surrexit pastor ; dom. IV : (106rb) Hec dies « vel » Surrexit pastor bonus ; dom. V : (107vb) Surrexit pastor bonus.
    Versets alléluiatiques de la semaine de la Pentecôte : Pentecostes : (116ra) Emitte spiritum tuum Veni sancte spiritus … ; fer. II : (116vb) Emitte Paraclytus spiritus sanctus … ; fer. III : (117rb) Emitte Spiritus domini replevit … ; fer. IV: (118ra) Emitte … (118va) Sancti spiritus domine … ; fer. VI : (119va) Emitte Paraclytus ; sabb. : (120rb) [1] Emitte … (120va) [2] Paraclytus. (121ra) [3] Spiritus domini. (121rb) [4] Veni sancte. [5] Benedictus es. (121vb) [6] Laudate dominum omnes gentes
    Versets alléluiatiques des dimanches après l'octave de la Pentecôte: dom. I : (126va) Verba mea … ; dom. II : (128ra) Domine deus meus … ; dom. III : (129va) Deus iudex … ; dom. IV: (131rb) Diligam te ; dom. V : (133ra) Domine in virtute … ; dom. VI : (134va) In te domine … ; dom. VII : (136rb) Omnes gentes … ; dom. VIII : (137vb) Magnus dominus … ; dom. IX : (139va) Eripe me … ; dom. X : (140vb) Te decet Replebimur … ; dom. XI : (142ra) Attendite popule meus … ; (dom. XII-XVII : lacune) ; dom. XVIII: (144rb) Paratum cor … ; dom. XIX: (145va) In exitu Facta est … ; dom. XX : (147ra) Dilexi quoniam … ; dom. XXI : (148vb) De profondis … ; dom. XXII-XXIV: (150rb) Confitebor tibi … ; dom. XXV: (154rb) Qui sanat
  • F. 155rb-156vb: In Dedicatione ecclesiae et altaris. >In dedicacione ecclesie< [Intr.] Terribilis est …–… [In dedicatione altaris.] Postcom. Q.o.d. ut in hoc loco nomini tuo pietatis accomodes. Per.
  • F. C1ra-C12v: Ordo Missae (add. XVe s.). >In summis festis< Gloria in excelsis …–… Domine Ihesu Christe qui dixisti apo- // (lacune, voir ci-dessous).
    • a. (C1ra-C2ra) Gloria-Credo : In summis festis Gloria in excelsis deo
      • (C1rb) Sequitur de beata Virgine Gloria in excelsis deo … (tropé :) Spiritus et alme orphanorum paraclite … (RH 19312)
      • (C1va) Sequitur symbalum [sic] Niceni Credo in unum deum
      • Sequitur Dominus vobiscum.
      (C2ra) Oremus.
    • b. (C2ra-vb) De l'offertoire à la préface : Tunc dicitur offortorium [sic]. Quando dyaconus prebet tibi calicem facias crucem dicens In nomine domini nostri … ; (C2vb) Receptis oblacionibus vertat se ad librum et ante incepcionem secrete dicat Dominus vobiscum. Oremus.
    • c. (C2vb-C5va) Préface et Sanctus : De Nativitate domini pref. VD eterne deus. Quia per incarnati verbi …–… Sanctus sanctus sanctus Osanna in excelsis. 12 préfaces.
      F. C5vb (réglé) bl., f. C6r bl.
    • d. (C6v) peinture en pleine page : Crucifixion.
    • e. (C7r-C12v) Canon Missae : Te igituruna cum beatissimo famulo tuo papa nostro N. et antistite nostro N. et rege nostro
      • (C7v) N. et omnibus orthodoxis atque catholice et apostolice fidei cultoribus
      • (C12v) Fiat commixtioDomine Ihesu Christe qui dixisti apo- //[-stolis] (2 f. manquent)
      (Botte/Mohrmann, L'Ordinaire de la Messe, p. 74-88).
  • F. 157ra-212va: Proprium de sanctis. >Incipiunt festa sanctorum per circulum anni.< In vigilia Andree apost. [Intr.] Dominus secus mare …–… [Conradi ep.] Postcom. Divina libantes mysteria donis reficiamur. Per dominum nostrum. Sanctoral bâlois de S. André (30 nov.) à S. Conrad (26 nov.). À relever : (158va) Barbare virg. (4 déc.) : 3 or. ; Nicolai ep. et conf. (6 déc.) : (dans la marge inférieure, add. XIVe s., noté) Alleluia vers. Ex tumba sancti viri Nicolai resudat semper oleum … ; (159va) De s. Odilia (13 déc.) : 2 jeux d'or., dont l'un ajouté au XIVe s. dans la marge inférieure des f. 159v et 160r ; (160va) Pauli primi heremite (10 janv.) ; (161ra) Anthonii abb. (17 janv.) ; (162rb) Thymothei apost. (24 janv.) ; (163va) Preiecti et Amarini (25 janv.) : 3 or. ; Policarpi ep. et mart. (26 janv.) ; (163vb) Iohannis Crisostomi (27 janv.); (164ra) Valerii ep. (29 janv.) ; (164rb) Brigide virg. (1 févr.) ; In Purificacione s. Marie virg. (2 févr.) : Ordo ad benedicendum candelas. Resp. Postquam impleti sunt (CAO IV 7406); [Resp.] Postpartum … (CAO IV 7400); Or. Exaudi q. domine plebem tuam … (Franz 1, p. 446, n° I.2 ; PRG 99,14) ; Benedictio cera [sic] Bene+dic domine Ihesu Christe hanc (164va) creaturam cere … (Franz 1, p. 447, n° 3; PRG 99,17); Alia or. Adesto supplicationibus nostris o.d. et has candelas … (Franz 1, p. 451, n°5) ; Alia or. Domine deus creator celi et terre … (Biburg 79) ; (165ra) Pref. Per omnia VD eterne deus. Fons et origo … (Franz 1, p. 45ls., n°6) ; (165rb) Hic distribuat. [Ant.] Lumen ad revelacionem … (CAO IV 7247) ; Ant. Accipiens Symeon … (CAO III 1233) ; Or. O.s.d. qui hodierna die et unigenitum tuum … (Franz 1, p. 446s., n°2 ; PRG 99,21); (165va) Ad processionem. [Ant.] Ave gracia plena … (Sx 29; PRG 99,27); Alia ant. Adorna thalamum … (CAO III 1293; PRG 99,27); (165vb) Alia ant. Cum inducerent … (CAO III 2011; PRG 99,27) ; Alia ant. Responsum accepit … (CAO III 4639 ; PRG 99,27) ; Or. Perfice in nobis q. domine graciam tuam … (Biburg 93) ; (167va) Appollonie virg. (9 févr.) : or. ; (169ra) Fridolini conf. (5 mars) : 3 or. ; (169vb) Leonis pape (15 mars) ; Gerdrudis virg. (17 mars) ; (171vb) Eodem die Letania maior (25 avril) ; (172ra) Quirini mart. (30 avril) ; (172vb) Walperti conf. (2 mai) : messe complète; (173vb) Gothardi conf. et ep. (4 mai) ; (174rb) Revelacio s. Michahelis (8 mai) ; Transi. s. Nicolai ep. (9 mai) ; (174vb) Gangolfi mart. (11 mai) ; (175va) Potenciane virg. (19 mai) ; (175vb) Felicis pape (30 mai) ; Petronelle virg. (31 mai) ; (176rb) Herasmi mart. (3 juin) ; (176va) Bonifacii et soc. eius (5 juin) ; (177rb) Antonii minoris fratris (13 juin) : 3 or. ; (178ra) In adventu Sanguinis domini ad Basileam (19 juin) : messe complète ; (178va) In festo s. Deodati (20 juin) : messe complète ; Albani mart. (21 juin) ; (178vb) (add. XIVe s.) Officium X milium crucifixorum require in penultimo folio istius Libri tune invenies secundum quod debes (le f. cité n'existe plus) (22 juin); Paulini conf. (22 juin): 3 or.; (181ra) Septem dormiencium (27 juin); Leonis pape (28 juin) ; Eodem die Hyrenei et soc. eius (28 juin); (184ra) Uͦdalrici conf. (4 juil.) : messe complète; (184rb) Eodem die transl. s. Martini (4 juil.); (185ra) In transl. Thome Cantuariensis ep. (7 juil.) : messe complète ; (185va) Kyliani et soc. eius (8 juil.) ; (186ra) Eodem die transl. s. Benedicti abb. (11 juil.); Cirilli ep. (12 juil.); (186rb) Heinrici imperatoris (13 juil.) : messe complète; (186va) In festo s. Margarete virg. (15 juil.) ; Alecii conf. (17 juil.) ; (186vb) Arbogasti ep. (21 juil.) : messe complète ; (189va) Germani ep. (31 juil.) ; (190rb) Oswaldi regis et mart. (5 août) : messe complète ; (190va) Eodem die Dominici conf. (5 août) : 3 or. ; (191ra) [Sixti pape] Benedictio uvarum quam sequitur hunc locum [sic]. [Pref.] Intra quorum nos … (Ha 630; Conc. 1951a); Benedictio. Bene+dic domine et hos fructus novos … (Ha 631 ; Cane. 2652) ; Benedictio panis. Benedic domine creaturam istam panis … (Sp 1465 ; Cane. 300) ; (191rb) Afre mart. (7 août) ; (191vb) Romani mart. (9 août) ; (195va) Des. Magno [mart.] (19 août) : 3 or. ; (195vb) Bernhardus abb. (20 août): 3 or.; (198rb) Egidii abb. (1 sept.) ; (198va) Eodem die Verene virg. (1 sept.) : messe complète ; (200vb) De s. Lamperto ep. (17 sept.) : 3 or ; (201vb) Lini pape et mart. (23 sept.) ; Justine virg. (26 sept.) ; (203rb) De s. Urso (30 sept.) : 3 or. ; (203vb) Sanctorum Germani et Vedasti (1 oct.) : 3 or. ; (204ra) Leodegarii ep. (2 oct.) ; (204rb) Francisci conf. (4 oct.) ; (204va) Fidis virg. (6 oct.) ; (205rb) Gereonis et soc. eius (1O oct.) ; (205va) In dedicacione Basiliensis ecclesie (11 oct.) : seul l'introït (marial) est donné: [S]alve sancta parens. Per totum ; Galli conf. (16 oct.); (206ra) Ianuarii et soc. eius (19 oct.) ; In festo Undecim milium virg. (21 oct.) : messe complète; (206rb) Pantali ep. (12 oct.) : mal placé; (206va) Severini conf. et ep. (23 oct.) ; (209ra) Eodem die Eusebii [= Eustachii] et soc. eius (3 nov.) ; Priminii conf. [= Pirm-] (4 nov.): 3 or.; (209rb) Leonhardi conf. (6 nov.); (210rb) Ymerii conf. (12 nov.): messe complète; Brictii ep. (13 nov.); (210va) Othmari abb. (16 nov.); (210vb) Elyzabeth regine (19 nov.); (211rb) De s. Columbano (21 nov.): 3 or.; (212ra) Katherine virg. (25 nov.); (212rb) Conradi ep. (26 nov.).
  • F. 212va-213r (add. XIVe s., noté) Seq. des. Margareta Virgo dei Margareta … (fin rognée) (RH 21769; AH 55 n°237).
  • F. 213ra-234ra : Commune sanctorum. >Incipit commune sanctorum.< In vigiliis apostolorum. Intr. Ego autem …–… [Pro virginibus] Postcom. Adiuvent nos q. domine veneranda. Per. >Hic explicit commune sanctorum.< Commun des saints, avec les subdivisions suivantes: (213ra) [De apostolis], (215va) Pro martyribus, (226ra) [De confessoribus] et (230vb) [De virginibus].
  • F. 234ra-va : Hec subscripte epistole et ewangelia pertinent ad illa loca sicut numerus tibi indicat : 2 épîtres et 1 évangile (Mal 2,4-7; Mt 5,17-19; Apc 1,1-5).
  • F. 234va-vb : Missae de B.M.V. >Incipit< (suite illisible).
  • F. S1ra-S10vb : Prosarium. [In Pascha Laudes salvatori] // Servi subiit manus …–… De virginibus seq. //. Série de 38 proses, lacunaire du début et de la fin. À relever : (S4va) De s. Bartholomeo Laudet te deus iustus … (RH 10437 : sources de Bâle, Constance et Strasbourg; AH 54 n°34); (S5ra) De s. Augustino De profundis tenebrarum … (RH 4245 ; AH 55 n°75) ; (S6vb) De s. Francisco Letabundus Francisco decantet … (RH 10025 ; AH 55 n°131) ; (S7ra) In dedicacione ecclesie (11 oct.) Psallat ecclesia mater … (RH 15712 ; AH 53 n°247); De s. Gallo seq. Dilecte deo Galle perhenni … (RH 4692; AH 53 n°149); (S7va) De s. Leonardo Veneremur hac die sollempni … (RH 21174 : sources de Bâle, Constance et Strasbourg ; AH 55 n° 222) ; (S8ra) De s. Elizabeth Florem mundus protullit … (RH 6385 : sources de Liège, Nüremberg et Mont-Carmel ; AH 55 n°121) ; (S8rb) De s. Katherina Sanctissime virginis votiva festa … (RH 18580 ; AH 55 n°203; notation ajoutée au XIVe s.) ; (S8vb) Item de s. Andrea Irrigata celi rore fecundata fructu flore … (pièce inédite qui ne se rencontre, à ma connaissance, que dans un seul autre ms. : Bâle, Universitatsbibl., AN II 46, f. 28v et 165va, vers 1517, originaire de la Chartreuse de Bâle, voir Labhardt, Das Cantionale, p. 115, 264 ; éd. ibid., p. 416-418 ; cet auteur incline à en attribuer la rédaction à Heinrich Arnoldi, prieur de la chartreuse bâloise [1449-1480], ce que contredit la date de notre ms.); (S9ra) De s. Nicolao Congaudentes exultemus vocali … (RH 3795 ; AH 54 n°66).
  • F. Br-v bl.
Origin of the manuscript: Le diocèse de Bâle selon la liturgie.
Provenance of the manuscript: au f. IIIv, annotation du XVe s. Ich bin ellende, got mir sin helpe sende. Ellende bin ich und got der truste mich. Peut-être le n° 10957 de l'inventaire de l'an III (1795).
Acquisition of the manuscript: F. Ir et IIr, estampille Collège de Porrentruy (XIXe s.); f. Ir ancienne cote 74.
Bibliography:
  • Trouillat, Rapport, p. 71, n° 2 (?);
  • Escher, Die illuminierten Handschriften, p. 318, n° 3 (sous l'ancienne cote« 74 »);
  • SMAH 12, p. 14 note 4 (sous l'ancienne cote « 74 »);
  • Labhardt, Das Cantionale, p. 349;
  • Romain Jurot, Le Missel bâlois d'après le ms. 5, vers 1300, du Fonds ancien de la Bibliothèque cantonale jurassienne à Porrentruy. Textes et sources. Mémoire de licence, dactylographié, Université de Fribourg 1988;
  • Martin Strebel, Fiche de travail n° 5/92 (BiCJ).