Basel, Universitätsbibliothek, B X 11
Creative Commons License

Aus: HAN. Verbundkatalog Handschriften - Archive - Nachlässe, 2018.

Titolo del codice: Sammelhandschrift (Erbauung)
Datazione: Ende 14. Jahrhundert bis 15. Jahrhundert
Segnatura precedente: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua, I vi (alt)
Supporto materiale: Mittelstarkes, in Lage 9 dünnes Pergament, später unsorgfältig beschnitten; Bl. 5 und 55 an der äusseren Ecke, Bl. 24 an beschädigter Stelle ergänzt. Bl. 24v-53r (Agenda defunctorum, Psalmi poenitentiales) infolge häufigen Gebrauchs bis zur völligen Verschmutzung abgenutzt.
Dimensioni: 1 Band (135 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration
Formato: 14,5-15 x 10,5-11 cm
Numerazione delle pagine: Moderne Bleistiftfoliierung a.A-D.1-130. Alte Foliierung einzelner Lagen in den Ecken der recto-Seiten rechts unten. Reste von Reklamanten auf 10v, 20v, 30v, 40v, 48v und 111v. Die einzelnen Einträge des Gebetbuchs in Teil B (78r-89v) wurden jeweils am Seitenrand von einer modernen Hand mit römischen Zahlen (I-XXXI) in Bleistift versehen.
Composizione dei fascicoli: (II+1)(D) + 4 V40 + IV48 + III54 + VI66 + (V-1)75 + IV83 + III89 + VI101 + 2 V121 + II125 + (III-1)130. Das vordere Spiegelblatt wurde herausgelöst und vor der ersten Lage eingeklebt. Das Gegenblatt zu Bl. 68 ist herausgeschnitten, der überhängende Streifen praktisch unsichtbar an Bl. 74v angeklebt. Das äusserste Blatt der letzten Lage ist als Spiegel in den hinteren Deckel geklebt und deshalb in der Lagenformel als -1 gezählt.
Condizione: Die Handschrift ist aus drei Teilen zusammengesetzt: Teil I (Bl. 1-66), teil II (Bl. 67-89), Teil III (Bl. 90-130).
Tipo di scrittura e mani: ar-Dv: Hand Jakob Loubers
Legatura: Mit abgeriebenem, gemustertem braunen Leder überzogene, über den Buchblock etwas hinausragende Holzdeckel, gleiches Muster vorn und hinten: in mit dreifacher Liniierung abgeteiltem Mittelfeld in dreifacher Liniierung gezogene Diagonalen, in jedem der vier Zwischenfelder je eine Palmette und zwei kleine Rosetten; Randpartie mit kontinuierlichem Blattmuster eines Rollenstempels. Von den zwei nach vorn greifenden Schliessen nur die Beschläge erhalten (obere Schliesse nur am vorderen, untere Schliesse an beiden Deckeln). Rote Ledersignakeln am vorderen Schnitt. Das im vorderen Deckel vermakulierte deutsche Urkundenfragment aus dem 15. Jh., in welchem Conrad Stour Burger ze Gebwiler genannt wird, wurde herausgelöst und als Blatt a eingebunden. Der Band wurde 1952 von W. Bitz in Basel repariert.
Lingua principale: Lateinisch
Contenuto:
Die Handschrift lässt sich grob in drei Teile gliedern: Fasciculus primus (A), Bl. 1-66: Eckbertus Schongaugiensis, Stimulus dilectionis. Fasciculus secundus (B), Bl. 67-89: Libellus precum (neque initio neque in fine integer). Fasciculus tertius (C), Bl. 90-130: Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus (exemplum gratia Hugone a Sancto Victore) compilatum (non perfectum).
Origine del manoscritto: Aus der Basler Kartause: siehe Eintrag Jakob Loubers auf Bl. Br oben: Ti. Meditatio devota de vita et passione Christi. [Signatur] J vi. Liber Cartusiensium in Basilea in quo continentur subscripta mit nachfolgendem Conspectus von 10 Titeln. Auf 1r am unteren Rand ein Eintrag des Priors Heinrich Arnoldi: Liber domus vallis beatae Margarete ordinis Carthusiensium in Basilea minori Constanciensis diocesis auf Rasur; der frühere hier vorhandene, mit der Quarzlampe noch lesbare Besitzeintrag enthält dieselbe Aussage. Weitere Besitzeinträge der Basler Kartause auf Bl. 25r und 45r jeweils unten links: Liber Carthusiensium Basileae, Bl. 67v unten rechts Carthusiensium Basileae sowie 83r unten: Iste liber Carthusiensium in Basilea. Im alten Standortverzeichnis pro antiqua unter der genannten Signatur, im alphabetischen Katalog Urban Mosers auf Bl. 230v unter derselben mit der Bezeichnung Meditatio de humanitate et passione Christi zu finden.
Acquisizione del manoscritto: Eigent.: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Bibliograph. Nachweise
  • Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, Nr. 81.
  • Morin, Jean. - A travers les manuscrits de Bâle. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde ; 26 (1927), S. 175-249, hier S. 201f.
  • Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 2, S. 521-538.
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 383.
  • Janner, Sara u. Jurot, Romain. - Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus, Bd. 9: Schweiz, 2 Teile. - Wien, 2001, Bd. 2 S. 44.
Literatur
  • Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - Louvain, 1892-1921
  • Paulus, Nikolaus. - Geschichte des Ablasses am Ausgange des Mittelalters. - Paderborn, 1922-1923: Bd. 2, 20ff., 232ff., 292ff., 304f.; Bd. 3, 151, 269f.
  • Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952, S. 97 mit Anm. 574-578; 55-145 passim.
  • Lexikon für Theologie und Kirche 3². - Freiburg im Breisgau, 1959, S. 779.
Online
Unità codicologica: Teil I Bl. 1-66v
Disposizione della pagina: 1r-66v: Schriftspiegel 10,5 x 7-7,5 cm. Quadrierung sehr fein mit Stift, 20 Zeilen auf fast verschwundener Liniierung mit Stift.
Tipo di scrittura e mani: 1r-66v: Gotisierte Buchschrift (Cursiva currens) vom Ende des 14. Jh. in zwei Grössengraden, wobei die Versikeltexte kleiner sind.
Decorazione:
  • 1r-66v: Titel und Strichelung durchgängig rot.
  • Initialen:
    • 1r (Initiale J)
    • 53r (Initiale S)
    • 58r (Initiale S) als Zierbuchstaben gestaltet
    Buchstabenkörper lila bzw. blau mit weisser Überhöhung; lila und hellblaue, schwarz gerandete Ausläufer; Bl. 1r Umrahmung des Textkörpers vierseitig, 53r und 58r nur auf der linken Seitenhälfte. Grundierung der Initialen, Parallelstab zu den Ranken und Dornblätter mit Pinselgoldfüllungen, alles in französischem Stil Ende 14. Jh. ausgeführt, vgl. Escher, Miniaturen S. 69, Nr. 81.
    Übrige Initialen wechselnd rot und blau mit violettem bzw. rotem Filigran; innerhalb des Textes noch kleinere wechselnd in rot und blau.
Contenuto:
  • 1r-19r Eckbertus Schonaugiensis: Stimulus dilectionis >Incipit meditacio devota sive contemplacio circa vitam sive passionem domini nostri Ihesu Christi< Ihesum Nazarenum a Iudeis innocenter condempnatum …–… actio honor et imperium in secula seculorum. Amen.
    • Druck: Roth, Friedrich Wilhelm Emil. - Die Visionen und Briefe der heiligen Elisabeth². - Brünn, 1886, 293-303.
    • PL 158, 784 C-761B.
    • PL 184, 953 D-966 A
    • s. PL 195, 113/114.
  • 19r-24v Oratio quae 'Carthusia' vocatur Incipit oracio de sacramento corporis et sanguinis domini nostri Ihesu Christi edita secundum statum triplicum [sic] salvandorum scilicet incipiencium, proficiencium et perfectorum, habens novem partes que si mentis dentibus reverenti masticacione sepe teritur super omnia aromatha saporatur. >Incipit prima pars que vocatur Carthusia<. 19v Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium initium non recipit, cuius eternitas finem excludit …–… 24v sempiterna gaudia collaturus dominus noster Ihesus Christus filius tuus. Qui vivit et regnat cum deo patre in unitate spiritus sancti deus per omnia secula seculorum amen.
    Vgl. A XI 72, 28v-33r und 131r-135r; deutsch in A IX 27, 177r-183r.
    Zur Verfasserfrage cf. Meyer/Burckhardt S. 522. Von den 9 Teilen richten sich I und II an deus pater, III und IV an deus filius, V und VI an spiritus sanctus, VII und VIII an trinitas und IX an beata Maria virgo und omnes sancti.
  • 24v-45r Agenda defunctorum (ex usu Cartusiae) >Incipit agenda defunctorum. An< Placebo domino …–… pedes nostros in viam pacis. Pater noster. Ps. De profundis. Collecte ut supra.
    Vgl. B X 41, 136r ff.; B XI 14, 154v ff.; B XI 21, 198r ff.; deutsch: B XI 11, 122v ff.
    Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, bl. k I(vb)-IIII(rb).
  • 45r-53r Psalmi poenitentiales cum letania sanctorum q.d.
    • >Psalmi penitenciales< Domine ne in furore tuo arguas me
    • (50v) ego servus tuus sum. >Letania<. Kyrieleyson. Christeleyson. Kyrieleyson. Christe audi nos. Pater de celis deus miserere nobis …–… 53r >Collecta<. Pretende domine famulis et famulabus tuis dextram celestis auxilii, ut te toto corde exquirant, etque digne postulant assequuntur fidelium. Omnipotens sempiterne deus qui vivorum ut supra.
    Vgl. B X 12, 125v; B X 31, 172v; B X 41, 131v; B XI 14, 151v; B XI 21, 61v und B VI 14, 144v; deutsch B XI 11, 114r; B XI 19, 146r; vgl. B XI 24, 222r.
    Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, Bl. g VII(va)-VIII(vb).
  • 53r-66v Orationes XI ante missam (communionem) dicendae
  • 53r-58r Johannes Fiscannensis abbas: Oratio 'Summe sacerdos...' (oratio Ambrosii) >Oratio beati Ambrosii episcopi ante missam< Summe sacerdos et vere pontifex qui te obtulisti …–… neque siciam in eternum.
    Druck: z.B. Wilmart, André. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen âge latin. - Paris, 1971, S. 114-124.
  • 58r-59v Johannes Fiscannensis abbas: Eadem oratio et contracta et immutata >Item preparativa sed brevior< Summe sacerdos et vere pontifex domine Ihesu Christe, dei patris celestis unice fili ac beate Marie virginis de spiritu sancto concepte et nate qui te obtulisti …–… neque siciam in eternum.
    Mit Ausnahme des breit ausgebauten Anfangs aus der oratio des Johannes Fiscannensis kompiliert, stark verkürzt und teilweise verändert. Druck: s.o.
  • 59v-61r Oratio 'ad mensam' >Item ante missam< Ad mensam dulcissimi convivii tui rex angelorum ego peccator accessurus vereor et contremisco, cor habens multis aspersum maculis, corpus non caute custoditum …–… qui nos creasti cum non essemus et liberasti cum perditi fuissemus. Qui vivis.
    Druck: z.B. Paradisus Animae. - Basel: Michael Wenssler, 1491, Bl. CLXXXr - CLXXXIr.
  • 61r-61v Thomas Aquinas: Oratio 'Omnipotens...' >Alia preparativa oracio< Omnipotens et misericors deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui …–… tandem facie contemplari.
    Druck: z.B. Thomas Aq. Opera omnia, ed. Vives, t. 32, Parisiis 1879, S. 821 Nr. VI.
  • 61v-66v Variae orationes >Item alia oratio< Altissime deus ignosce misero infelicique peccatori. Quo enim vultu te respiciam domine …–… optatam nobis indulgenciam peccatorum concedere et ad requiem beatorum digneris perducere. Qui vivis et regnas.
Unità codicologica: Teil II (B) Bl. 67-89v
Disposizione della pagina: 67r-89v: Schriftspiegel wechselnd je nach Ausnützung des Platzes durch die einzelnen Schreiber, im Allgemeinen 22-32 Zeilen auf 11-11,5 x 7,5-8 cm, Bl. 89v 12,5 x 7,5 cm. Keine Quadrierung und Punktierung der Linien.
Tipo di scrittura e mani: 67r-89v: Vier Hände:
Decorazione: 67r-89v: Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot. Die von Vullenhoe geschriebenen Teile (s.u.) nur bis Bl. 77v rubriziert.
Contenuto:
  • 67r Orationis cuiusdam ad beatam Mariam virginem finis Omnium in te sperancium virgo ante partum virgo in partu virgo post partum fons misericordie fons salutis et gracie …–… omnibus fidelibus vivis et defunctis requiem sempiternam amen. Qui vivit et regnat.
    Bemerkenswert ist die Bitte mit dem Namen des Bittenden (Z. 4f.): ut intercedas pro me indigno famulo tuo Wilhelmo et pro omnibus consanguineis meis.
  • 67r Oratio ad deum indulgentias exhibens >De oracione sequenti sunt tres anni indulgenciarum< Domine sancte pater omnipotens eterne deus intuere sacrosanctam hostiam quam tibi offert magnus pontifex dominus noster …–… plus exsolvit super nostri [sic] pena quam commisit pater noster in culpa.
    Gleiche Hand wie vorangehendes Gebetsfragment. Zum Ablass s. u.
  • 67r-69v Urban V.: [Roseum crinale beatae Mariae virginis] quod Urbanus papa V. composuisse et approbasse dicitur >Oracionem sequentem composuit canonizavit et confirmavit sanctissimus in Christo pater ac dominus beatus Urbanus quintus cum primo venerat Romam in honore gloriose virginis Marie et omnibus vere penitentibus confessis et contritis eam devote cottidie legentibus coram ymagine eiusdem gloriose virginis Marie concessit indulgenciam et remissionem omnium peccatorum suorum< 67v Salve celi terre decus. Per te cetus vidit cecus …–… dietim reveretur. Amen.
    Mone, Franz Joseph. - Lateinische Hymnen des Mittelalters, aus Handschriften herausgegeben und erklärt von F. J. Mone. - Freiburg i. B. 1853-1855. - Band 2, 275-278, Nr. 508.
  • 69v-77v Urban V.: Orationes pro necessitate horarum canonicarum loco dicendae ab Urbano papa V. indulgentiis praeditae
    • >Urbanus episcopus servus servorum dei significans tam presentibus quam futuris quod orationum presentium suffragia dicens est penitus supportatus a canonicis horis urgente necessitate. Insuper C et XL dies vere indulgencie decantanti has horas non fictas sed per spiritum sanctum vobis transmissas misericorditer in domino relaxamus< [Oratio I] O domine deus omnipotens. O sancta atque individua nobilissima trinitas. O beata et benedicta incommutabilis et incomprehensa divinitas. O immensa
    • [77v: Oratio X] Per istam sanctissimam passionem tuam et tue matris compassionem dulcissime Ihesu miserere mei amen. >Ad impetrandum indulgenciam primo dicatur<. Domine non secundum peccata nostra facias nobis Kyrieleyson pater noster. Et ne nos domine exaudi. >Oremus<. Domine deus pater immense pietatis qui omnium misereris et neminem vis perire …–… nobis indignis peccatoribus misericorditer concede. Qui vivis.
    Auch in A VIII 27, 193v-204v. Zu echten Ablässen Urbans V. s. Paulus 2, 305 und 3, 151.
  • 78r-89v Orationes et officia XXXI numero, quorum maiorem partem a diversis papis sive compositam sive indulgentiis esse ornatam fingunt.
    • (78r) I. Oratio Sequens oratio est edita a beato Bonifacio papa quarto qui et largitus est eam dicentibus sub silencio misse VII annos indulgenciarum insuper et VII karenas misericorditer in domino laxatis. Obsecro te o patris sapientia Ihesu Christe nostra gloria da cogitatui meo graciosam seu illuminosam puritatem. O verbum eternum …–… largiri michi digneris vitam eternam. Amen.
    • (78r) II. Oratio Sequens oratio est edita a Iohanne papa XXIIo qui largitus est eam dicentibus sub missa CCCCos dies indulgenciarum. Ave sanctissimum et preciosissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis pro mundi salute deo patri oblatum. Ecce adoro te …–… panem sanctum vite eterne in odorem suavitatis. Amen.
    • (78v) III. Oratio de lacrimis Christi Fremuit Ihesus spiritu et turbavit semetipsum et dixit Iudeis ubi posuistis Lazarum lacrimatus est Ihesus [Joh. 11, 34f.] Kyrieleison Christeleison Pater noster Et ne nos Domine exaudi Et clamor. Oremus. Deus cuius unigenitus assumpte humanitatis probabile argumentum de resurrectione Lazari mundo exhibuit concede nobis …–… et sanitatem conserves oculorum. Per e[undem dominum]. Vgl. Nr. IV.
    • (78v) IV. Oratio Factus Ihesus in agonia in terram [Luc. 22, 43f.] Kyrieleison Pater noster Et ne nos Christus factus est pro nobis obediens [cf. Phil. 2, 8] Domine exaudi Et [clamor] oremus. Deus qui ab unigenito filio tuo domino nostro Ihesu Christo dum pre angustia imminentis agonie sudorem sanguinem emitteret …–… in hora mortis nostre dextera tue potencie misericorditer liberemur per eundem dominum. Has duas orationes [III und IV] precedentes composuit Bonifacius papa et largitus est dicentibus eas de qualibet VII annos indulgenciarum insuper Iohannes papa XXIIus addidit predictis CCCos dies indulgenciarum.
    • (79r) V. Oratio de passione domini Deus qui pro redempcione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudeis reprobari a Iuda osculo tradi voluisti quo perduxisti tecum crucifixum latronem. Qui vivis …–… Iohannes papa XXIIus concessit dicentibus orationem precedentem CCCos dies indulgenciarum.
      Druck beginnt: Domine Iesu Christe fili dei vivi qui ...; als Ablassspender wird hier Innocenz III. genannt.
    • (79r) VI. Oratio de eodem Auxilientur michi domine Ihesu Christe omnes passiones tue et defende me ab omni tribulacione angustia dolore tristicia luctu …–… continua pietate conserves. Qui vivis.
      Das Gebet findet sich auf deutsch in B XI 11, 39v. Bezügl. Ablass s. Nr. VII.
    • (79r-79v) VII. Oratio de eodem Domine deus de deo lumen de lumine qui humanum genus crucis patibulo ex precepto patris redimere dignatus es …–… defende me indignum famulum tuum. Qui vivis. Innocentius IIIIus de duabus collectis precedentibus largitus est dicentibus eas VII annos indulgenciarum.
      Der Ablass bezieht sich auf Nr. VI und VII.
    • (79v-80r) VIII. Oratio de eodem Quicumque dixerit oracionem sequentem in qua tota passio salvatoris includitur ab Innocentio papa C dies indulgenciarum insuperque unam karenam consequitur. Item a Gregorio papa LXXX dies. Hec legitur statuta fuisse in concilio Lugdunensi. Sequitur oracio. Omnipotens metuende adorande et intimis visceribus cordium amande melliflue domine Ihesu Christe qui ab eterno de medullis cordis largiflui patris …–… fidelis et prudens servus inveniri merear. Qui vivis etc.
      Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 212r.
    • (80r-81v) IX. Oratio de eodem Sanctus Ambrosius sequentem orationem composuit de totali passione domini quam Anastasius papa tunc temporis confirmavit et eandem dicentibus quinquaginta dies indulgenciarum concessit. Domine Ihesu Christe fili dei vivi creator salvator redemptor idem et resuscitator generis humani te laudo te adoro te glorifico gracias tibi immensas refero utinam tibi gratas 81v pro merito redditurus. Per hec ergo singula que frequenter humiliterque recolimus et per illa omnia que de te patre credimus et credere debemus indubitata fide te domine deus suppliciter exoramus ut tribuas et facultatem tollendi crucem nostram hilariter et sustinendi adversa quelibet pacienter …–… et inter electos tuos commorari nos facias per te domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas deus in secula seculorum. Amen.
      Das Gebet findet sich auch in B X 12, 116r und A VIII 27, 208v.
    • (81v-83r) X. Oratio metrica de eodem Benedictus papa XIIus composuisse narratur sequentem oracionem et dicentibus eam devote largitus est quinque milia dierum et XV dies indulgenciarum. Et notandum quod idem papa eciam wlt [sic] ablui peccata que per negligenciam sincopizacionem seu appocopizacionem [sic] verborum in canone a sacerdotibus obmittuntur sive negliguntur. Culter qui circumcidisti sacrosanctam carnem Christi reseca nocencia. …–… nos hic salvet ut futura perfruamur gloria. O mi Ihesu fili dei miserere precor mei unica essencia. O optime consolator tu cordium illustrator da salutis gaudia. Amen.
      Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 210r.
    • (83r-83v) XI. Officium de passione Sequentem oracionem Innocentius papa composuit et confirmavit et largitus est eam dicentibus VII annos indulgenciarum etc. Domine Ihesu Christe fili dei vivi fons vite ac origo tocius bonitatis qui de sinu dei patris in uterum virginis Kyrieleison Christeleyson pater noster et ne nos domine exaudi oremus. 83v Auxilientur michi domine venerabiles passiones tue et me miserum peccatorem defendant ab omni dolore …–… me dignanter perducas ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo patre etc.
      Dieses Officium findet sich auch in A VIII 27, 216v-217v, eine deutsche Übersetzung des zweiten Gebets in B XI 11, 39v.
    • (83v) XII. Oracio Domine Ihesu Christe tibi commendo corpus meum et animam meam per tuam piissimam misericordiam deprecando ut michi indigno peccatori concedas …–… adoramus in terris. Qui vivis. De oracione precedenti sunt centum dies indulgenciarum quando dicitur in presencia corporis et sanguinis Ihesu Christi.
    • (84r) XIII. Oracio Mundi creator et redemptor domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie clementissime qui ad passionem iturus non pro tua necessitate sed pro nostra salute …–… conservare digneris. Qui vivis et regnas etc. Iohannes papa vicesimus secundus predictam oracionem composuit et confirmavit insuper tria milia dierum mortalium et XL dies venialium indulgenciarum tribuit.
    • (84r) XIV. Salutatio beatae Mariae virginis rhythmica Ave Maria alta sti[r]ps lilii tocius castitatis. Ave profunda viole [sic] vallis tocius humilitatis. …–… Ave fructifer celi ros omnis divine suavitatis et devocionis. Amen Amen. Bonifacius papa largitus est omnibus precedentem salutacionem in honore beate Marie virginis gloriosissime dicentibus centum dies indulgenciarum.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1871.
    • (84v) XV. Ad beatam Mariam virginem metrice Ave virgo sancta mater qua natus est orbis pater o Maria …–… dexteram filii o Maria. Amen.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1946.
      Vgl. auch B I 11, 293rb (zu Lesarten siehe dort).
    • (84v) XVI. Ad beatam Mariam virginem metrice Templum sancti spiritus virgo parit celitus …–… paradisi gaudium. Amen.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33957.
      Vgl. auch B I 11, 293va.
    • (85r-85v) XVII. Salutatio crucis et membrorum domini cum oratione Salve crux domini nostri Ihesu Christi que de corpore eiusdem domini nostri Ihesu Christi est dedicata et ex membris eius decorata. Salve tremendum caput domini nostri Kyrieleison Christeleyson pater noster tuam crucem adoramus domine exaudi oremus. Domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie da in tribulacione leticiam …–… 85v nobis vitam sempiternam. Qui vivis et regnas etc. Bonifacius papa prescriptam orationem dicentibus VII annos indulgenciarum et quatuor karenas concessit.
    • (85v-86r) XVIII. De passione secundum evangelium Passio domini nostri Ihesu Christi secundum Iohannem. In illo tempore apprehendit testimonium eius [Joh. 19, 1-35]. Kyrieleison Christeleison pater noster tuam crucem [86r ] adoramus domine exaudi oremus. Deus qui manus tuas et pedes tuos et totum corpus tuum pro nobis peccatoribus in ligno posuisti Quicumque ewangelium [sic] prescriptum oraverit vel a sacerdote devote audierit CCC dies indulgenciarum habebit a domino papa Iohanne XIIo. Item papa Benedictus et papa Clemens dictas indulgencias confirmaverunt.
      Auch in A VIII 27, 214v.
    • (86r) XIX. Salutatio corporis Christi Sequentem salutacionem composuit Innocentius et concessit eam dicentibus sub elevacione corporis et sanguinis Ihesu Christi VII annos indulgenciarum. Ave principium nostre creacionis. Ave premium nostre oracionis. Ave precium nostre redempcionis. …–… sacrificaris iuva dies nostros disponi et nos in electorum tuorum grege numerari concede. Qui vivis etc.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 2059.
    • (86r) XX. De Christi corpore Iohannes papa salutacionem composuit sequentem et dicens eam in elevacione consequitur centum dies indulgenciarum ab ipso. Item Innocentius quartus XXX dies indulgenciarum concessit. Ave caro Christi cara, immolata crucis ara …–… tecum frui gloria. Amen. Miserere nobis Ihesu Christe amen.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1710.
    • (86v) XXI. Salutatio Ave Christe vinculatus, ave falso testificatus, ave sic ludificatus, ave veste denudatus ave ut rosa sanguinatus. Ave sacratissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis immolatum …–… Miserere nobis miseris peccatoribus. Leo papa L dies indulgenciarum et remissionem omnium peccatorum venialium concessit dicentibus prescriptam salutacionem in elevacione corporis et sanguinis Christi.
    • (86v) XXII. Oratio O nuda humanitas. O magnum martirium. O profunda wlnera [sic]. O virtus sanginis et aque. O mortis acerbitas …–… perduc nos ad eternam felicitatem. Amen. Qui vivis. Dicentibus predictam oracionem infra missarum sollempnia concessa sunt tria milia annorum indulgenciarum ut dicitur.
    • (86v) XXIII. De vulneribus Christi Scribe domine sacratissima wlnera [sic] in corde meo preciosissimo sanguine tuo …–… pascar hic et infuturum [sic]. Per te Ihesu Christe salvabor. Bonifacius papa ad confirmacionem predicte oracionis largitus est CCC annos indulgenciarum dicentibus.
      Vgl. B VII 28, 81rb; als Verfasser wird dort Augustinus genannt.
    • (87r) XXIV. Preces per corpus et sanguinem domini Bonifacius papa VIIIus ad supplicacionem domini Philippi regis Francorum concessit universis et singulis sequentem oracionem dicentibus sub elevacione corporis Christi aut sub tercio "agnus dei" duo milia annorum indulgenciarum. Domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissimo virginis Marie utero assumpsisti …–… ab universis malis preteritis presentibus et futuris. Qui vivis et regnas cum deo patre etc.
    • (87r-87v) XXV. Oratio Saluto te domine Ihesu Christe verbum patris filius virginis agnus dei salus mundi oblacio sanctitatis fons pietatis. Saluto te domine …–… qui passus es pro nobis. Amen. Ad predictam oracionem sive salutacionem Gregorius papa concessit CCC dies indulgenciarum.
    • (87v) XXVI. Oratio beati Augustini Sequitur oratio beati Augustini episcopi quam dicentes sub elevacione corporis Christi habent III annos indulgenciarum et secundum quod affirmat idem Augustinus nec homo malus nec demon eis nocebit. Insuper non morientur in peccatis mortalibus. Dulcissime domine Ihesu Christe fili dei vivi inclinare digneris venerabiles aures tuas ad preces meas et precioso sanguine tuo quem pro humano genere fudisti …–… perduc me bone Ihesu ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo etc.
    • (87v-88r) XXVII. Oratio O origo omnium bonorum misericors deus qui de sinu dei patris in uterum virginis Marie matris de tua inmarcessibili gloria …–… quatinus cum sancta unctione ad eterna gaudia valeam pervenire. Amen. Prescriptam oracionem composuit Clemens papa et habet VII annos indulgenciarum.
    • (88v) XXVIII. Ad latus salvatoris Salve plaga [sancta] nostri redemptoris, nam ex te fluxit fons rosei coloris …–… fac nos sequi vestigia [nostri] salvatoris. Amen. Prescriptam salutacionem composuit Iohannes papa XXIIus et dicentibus eam concessit XVIII annos indulgenciarum.
      Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33171.
    • (88v) XXIX. Oratio O excellentissime et clementissime domine medice omnium wlnerum [sic] precor te cordialiter dilecte domine ut sanes omnia wlnera [sic] anime mee …–… ob honorem omnium sanctorum wlnerum [sic] tuorum. Qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas. Hec brevis prescripta oracio habet XX milia annos indulgenciarum sicut hoc inventum est in libris autenticis.
    • (89r-89v) XXX. Oratio 'Bedae' q.d. de VII ultimis verbis Christi Sequitur oracio venerabilis Bede presbiteri de VII verbis domini et dicens eam habet CCC et mille dies indulgenciarum mortalium auctoritate apostolica. Domine Ihesu Christe fili dei vivi qui septem verba die ultima vite tue in cruce pendens dixisti Domine sicut tu dixisti patri Kyrieleison pater noster ps. Miserere mei Et sicut tu dixisti latroni …–… per infinita seculorum secula. Amen. Kyrieleison Christeleison Kyrieleison. Pater noster ps. deus in adiutorium meum intende.
      Vgl. A XI 72, 2r und 100v.
    • (89v) XXXI. Oratio Obsecro te dulcissime domine Ihesu Christe ut passio tua sit michi virtus qua muniar protegar et defendar. Wlnera [sic] tua sint mihi cibus …–… nunc et in perpetuum. Amen. Ad predictam oracionem tribuit Iohannes papa XXIIus CCC dies indulgenciarum indulgens eciam peccata sacerdotibus que fiunt in carne.
Unità codicologica: Teil III (C) Bl. 90-130v
Disposizione della pagina: 90r-130v: Schriftspiegel 9-10 x 7-7,5 cm. Quadrierung mit Tinte. 23-25 Zeilen auf punktierten, mit Stift sehr fein gezogenen Linien.
Tipo di scrittura e mani: 90r-130v: Buchminuskel des 15. Jh., zwei Hände:
  • 1) 91r-118r (oberste drei Zeilen) Goticoantiqua mit Wechsel vom ein- zum zweistöckigen a;
  • 2) 118r-121v saubere Bastarda.
Decorazione: 90r-130v: Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot.
Contenuto:
  • 90r-90v leer
  • 91r-121v Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus compilatum (non perfectum)
    Vgl. A X 142, 142v (olim B VIII 14, nicht VII), ebda. XXVIIb Nr. 19.
    • (91r-92v) Bonaventura: Prologus >Ymago vite est nomen meum. Sequitur prologus< Flecto genua dei [Eph. 3, 14-19]. Apostolus Paulus vas electionis eterne sacrarium …–… desiderii finis et complementum.
      Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 28a-29b.
    • (92v-117v) Bonaventura: Capitulum primum >Quo modo anima exercitabitur mentaliter et qualiter sit formata per naturam. Anima< Dic queso o homo si post devotam invocacionem …–… nichil in mundo est quod pertimescat.
      Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 29a-44b.
      • (113v-117v) Gregorius: Additamentum non genuinum Gregorius in Moralibus: Sed o anima si perfecte vis mundum contempnere et te ad deum tuum per amorem convertere vide per quos gradus sive dietas debeas incedere adhuc omnibus predictis non didicisti progressionem tue conversionis. Vide ergo quod modus reversionis est retro gradus per comparacionem ad modum aversionis ... Prima ergo reversio est per consideracionem tui …–… 117v si queris revertendi modum. Ecce humilitas subicit, penitencia reducit, paciencia deducit, perseverancia perducit, denocio introducit, caritas unit, et in unione est status perfectus. >Explicit prima pars<
    • (117v-118v) Bonaventura: Capitulum secundum >Quod omnia mundialia contempnenda sunt propter deum. Homo< Converte o anima mea radium contemplacionis ad ea …–… 118r in omnibus invidie semina prebuisti. Hec Bernardus. Nichil itaque bonum est nisi quod perpetuum est. 118v Iero.
      Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 44a-45a.
    • (118v-121v) Hugo a S. Victore: Pars adnexa scilicet De vanitate mundi excerptus Anima: O munde immunde quare dileximus te. Hic est fructus, et hec promissio et hec spes nostra Homo: Vides igitur mundum istum 119r Anima: Video et bene video Homo: Quid vides? Anima: Navigantes video in mari et magnam tranguillitatem [sic] maris …–… 121v Homo: Quid vides? Anima: Scolas discentium video. Magna est multitudo. Diversas ibi etates hominum conspicio parvos adolescentulos iuvenes senes densa quoque studia in hiis omnibus licet non una forma sit discendi.
      PL 176, 703-709.
  • 122r-130v leer