Schaffhausen, Ministerialbibliothek, Min. 35

Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 125-126.

By courtesy of Urs Graf Verlag, Dietikon. The manuscript description is copyrighted by the publisher.
Manuscript title: Augustinus
Place of origin: Schaffhausen
Date of origin: 1080-1096
Support: Pergament
Extent: 126 Blätter
Format: 22 x 15 cm
Foliation: Neuere Foliierung I. 1-125.
Collation: 5 IV40 + VI52 + 2 IV68 + (III+2)76 + 3 IV100 + (V-2)108 + 2 IV124
Page layout:
  • Blindliniierung. Schriftraum: 14,5-16 x 10-11, 1r-52v und 109r-124v 37-38 Zeilen.
  • 53r-108v 29-30 Zeilen.
Writing and hands: Karolingische Minuskel von mehreren Händen, Handwechsel zum Beispiel 85r.
Decoration:
  • Incipits in roter, Initien in roter oder schwarzer Rustica, Explicits in roter Minuskel. Bei den Textanfängen 2-5zeilige Majuskeln.
  • 2r 13zeilige Rankeninitiale in roter Federzeichnung mit Blüten, 51r 12zeilige Rankeninitiale in roter und schwarzer Federzeichnung.
Additions: Sparsame, 9r-50r und 97r-115v häufigere Korrekturen, interlinear und marginal, von erster bzw. wenig späterer Hand. Notamonogramme. 71r Scriptus est iste von einer Hand des 13.-14. Jhs.
Binding: Originaleinband des 12. Jhs., nicht restauriert. Deckel 22 x 15, Dicke 10 mm, Kanten leicht abgeschrägt, Heftung auf drei doppelte Lederbünde, Deckelverbindung romanisch. Kapitalheftung auf doppelte Lederbünde. Vorn zwei Bünde und oberes Kapitalband gebrochen. Kapitale durch durchgehenden Lederstreifen gestochen, der in überstehenden Lederlappen endet, an Kopf und Schwanz mit dem Rücken vernäht. Überzugsleder braun, Einschläge genäht. Ehemals zwei nach hinten greifende Kantenschliessen, Kupfernägel im Vorderdeckel und kupferne Dorne in den Kanten des Rückdeckels erhalten. Rückentitel des 12. Jhs. verblichen. Auf dem Rücken zwei Papierschilder mit Werktiteln und Signaturen, das obere 16./17. Jh., das untere 18. Jh. (Cod 35. A.). Ir-v und 125r-v abgelöste Spiegelblätter: Fragmente, 11.-12. Jh., s. Inhalt.
Contents:
  • Abgelöstes Spiegelblatt vorne
    • (Ir) Sakramentarfragment. Von einer Hand des 11./12. Jhs. Blindliniierung. Blatt beschnitten, 16 Zeilen erhalten. Karolingische Minuskel des 11. Jhs. Orationen Sebastian und Afra. Wie Min. 95, 60v, Z. 9-18.
    • (Iv) leer.
  • Hauptteil
    • (1r) Conspectus. In hoc codice continentur …–… de creatura dei. Von späterer Hand zugefügt: de bonita (?).
    • (1v-50v) Aurelius Augustinus: Epistulae.
      • (1v) Capitula.
      • (2r) Text: Domino beatissimo …–… non potuit inveniri.
      CSEL 34, 44, 57 passim, ep. 21, 22, 41, 60, 227, 48, 248, 243, 258, 192, 249, 78, 203, 220, 244, 171, 170, 197, 198, 199, 154, 155 (Expl. 36vper edictum diceres. CSEL 44, S. 447, Z. 13), 190, 111, 210, 262, 265, 92 (Expl. 47vhonoranda filia. CSEL 34/2, S. 444, Z. 1), 159, 162 (Expl. 50vnon potuit inveniri. CSEL 44, S. 520, Z. 8). Zur Überlieferung dieser Gruppe von Briefen vgl. CSEL 58, S. XVI.
    • (50v-70v) Aurelius Augustinus: De moribus ecclesiae catholicae. >Incipit liber sancti Augustini de moribus sanctȩ ecclesiȩ katholicȩ< 51r In aliis libris …–… aliquando veniamus. >Explicit liber de moribus sanctȩ ȩcclesiȩ catholicȩ< PL 32, Sp. 1309-1344.
    • (70v-81v) Aurelius Augustinus: De fide et operibus. >Incipit liber beati Augustini de fide et operibus< 71r Quibusdam videtur indiscrete …–… facillime redargui posset. >Explicit liber de fide et operibus< CSEL 41, S. 35-97.
    • (81v-108v) Aurelius Augustinus: Epistula 140 ad Honoratum. >Incipit liber beati Augustini ad Honoratum de quinque quȩstionibus et de gratia dei< Quinque mihi proposuisti …–… habere testamur. >Explicit liber de V questionibus et gratia dei< CSEL 44, S. 155-234.
    • (109r-124v) Fulgentius Ruspensis: De fide ad Petrum. >Augustinus ad Petrum de fide s. trinitatis et de creatura dei< Epistolam, fili Petre …–… anathematizandus appareat. CC 91A, S. 711-760, Z. 1454.
    • (124v) De humilitate. Von einer weiteren Hand des 12. Jhs. Tria sunt per quȩ humilitas adversus illatam contumneliam se defendat …–… sed nostris debere imputari. Vgl. Bloomfield 6076.
  • Abgelöstes Spiegelblatt hinten
    • Blindliniierung. Schriftraum 15 x 9, zwei Spalten (3,5), 19 Zeilen. Karolingische Minuskel des 11./12. Jhs. von zwei (?) Händen.
    • (125r-v) Litaneifragment. // Sancta Lucia …–… et pacientiam bonam nobis // Virgines: Lucia, Tecla, Margareta, Regina, Sophia, Sabina, Cristina, Afra, Verena, Brigida, Fides, Spes, Caritas, Barbara, Petronella.
Provenance of the manuscript:
  • Identisch mit Item epistole Augustini xxx, liber eiusdem de fide et operibus, cuius supra de moribus sancte ecclesie, item de v questionibus et gratia dei liber unus, epistola ipsius ad Petrum de fide sancte trinitatis et de creatura dei in uno volumine im Schaffhauser Bücherverzeichnis um 1100.
  • Als 22γ im Elenchus librorum von 1589, S. 7.
  • 1r Besitzeinträge: Liber iste est de Scaffusa, 13./14. Jh.; Bibliothecae Ecclesiae Scaph. ad D. Johann., 17. Jh.
Acquisition of the manuscript: (1r) Stempel Ministerialbibliothek Schaffhausen, 19. Jh.
Bibliography:
  • Boos, Katalog, 1877, S. 5;
  • Bruckner, Geschichte, 1949, S. 146f. und Taf. 26;
  • Bruckner, Scriptoria Bd. 6, 1952, S. 100, Taf. XX, XXI, LVI;
  • Butz, Katalog, 1994, S. 34, Nr. 8.