Basel, Universitätsbibliothek, D III 22
Creative Commons License

Aus: HAN. Verbundkatalog Handschriften - Archive - Nachlässe, 2018.

Handschriftentitel: Floretum medicinae
Entstehungsort: Bayrisch-österreichischer Raum (?)
Entstehungszeit: 1. Viertel 15. Jahrhundert
Frühere Signatur:
  • Basel UB, Handschriften, H II 17 (alt)
  • Kartause Basel, Bibliotheca antiqua, A viii (alt)
  • Kartause Basel, A x (alt)
Beschreibstoff: Papier geringer Qualität, doch in gutem Erhaltungszustand. Wasserzeichen gemäss Roth nicht mehr identifizierbar. Bl. 304 anderes Papier.
Umfang: 1 Band (305 Blätter)
Format: 15,5 x 11 cm
Seitennummerierung: Moderne Bleistiftfoliierung: 1-305.
Seitennummerierung: Moderne Bleistiftfoliierung: 1-305.
Lagenstruktur: Unregelmässige Lagen; Zusammensetzung z.T. nicht ganz klar. Lagen: II3 + VIII19 + IX37 + (VII+2)53 + (VIII+1)70 + VIII86 + XI108 + X128 + XII152 + (XIII+2)180 + 2 X220 + XI242 + 3 X302 + II305. Erstes Blatt der ersten und letztes Blatt der letzten Lage in den Vorder- bzw. Hinterdeckel geklebt. Reklamanten meistens vorhanden.
Seiteneinrichtung: Schriftraum ca. 13,5 x 9,5 cm. Ungespalten, fortlaufender Text, z.T. auch Verse. Durchschnittlich 33 Zeilen.
Schrift und Hände: Bastarda bayerisch-österreichischer Art von sehr flüchtigem Duktus, 15. Jahrhundert.
Einband: Halbledereinband mit Rollen- und Einzelstempel; eine Schliesse.
Hauptsprache: Lateinisch
Inhaltsangabe:
  • 1r Titel, Signatur, Provenienz- und Inhaltsangabe von der Hand des Georg Carpentarius
  • 1v-3v leer
  • 4r-v Varia Si calcaneus mustele vive Si cum velle omnium quis Ad radicem arborum Grana iuniperi valent ad multa Quatuor ex sompno crescunt Bis duo dat maratrum 4v Unde aniscena Testudinium IIIIor sunt genera scil terrestres
    Auf 4r oben Federproben
  • 5r-107r Floretum medicine
    • [lib. 1] Incipit liber de natura arboribus frugiferis Absinthium
    • [20r: lib. 2] Aque vite mirabilis
    • [21r: lib. 3] Incipit liber de herbis ortensium Abrotanum [sic]
    • [36v: lib. 4] Incipit iii(us) [sic] liber de seminibus herbarum.
    • [39v: lib. 5] Incipit liber de farinis
    • [40v: lib. 6] Incipit liber de granis segitum
    • [42v: lib. 7] Incipit vi(us) [sic] de succis herbarum in medicinis Aloe
    • [44r: lib. 8] Sequitur octavus [sic] liber Agnus castus
    • [47r: lib. 9] Incipit liber de arboribus frugiferis Amigdali
    • [50r: lib. 10] Incipit modo et sequitur liber de arboribus aromaticis Aloe
    • [50v: lib. 11] Sequitur liber utilissimus de fructibus arborum Quot ex eo
    • [57v: lib. 12] Sequitur liber de succis Oleum
    • [64r: lib. 13] Incipit liber de naturis aquarum.
    • [64v ] Fons
    • [70r: lib. 14] Sequitur liber qui agit de metallis
    • [70v ] Nota nitrum
    • [71v: lib. 15] Incipit liber de proprietatibus ventorum
    • [72r ] Auster
    • [74r: lib. 16] Incipit liber de planetis qui est sextus decimus in numero illorum librorum. Est igitur Saturnus
    • [74v: lib. 17] Sequitur liber de volucribus
    • [75r ] Avicenna
    • [81v: lib. 18] Sequitur decimus 8(us) de piscibus
    • [82r: lib. 19] Incipit liber de piscibus
    • [86v: lib. 20:] Sequitur liber de reptilibus
    • [89r: lib. 21] Incipi [sic] alius liber
    • [93v: lib. 22] Sequitur alius liber qui agit de sompno
    • [94r ] Unde homo
    • [97r: lib. 23] Sequitur alius liber de signis mortalibus Cum autem itaque
    • [102r: lib. 24] Incipit liber de lapidibus
    • [102v: lib. 25] Sequitur de lapidibus …–… [106v ] Explicit liber de naturalis [sic] diversus in multa.
      [107ra: Begonnenes Inhaltsverzeichnis, durchgestrichen; 107rb: Nachtrag zu lib. 2:] Succinus lapis ... [107r, unten] Et de eo ...
    Exzerpte aus medizinischen Werken; Verfasser und Herkunft unbekannt. Insgesamt 25 Bücher.
  • 107v-108r Kalendarium Januarius. Cum luna fuerit in aquario bonum est plantare …–… domus Saturni cuius contrarium est cancer. Et sic est finis.
  • 109r-300v Vorträge zu zwei "Floreta medicine" Archantos est herba Egipciaca …–… in splene si in medio tunc in stomaco.
    Nach Büchern geordnet, in die das "Floretum" eingeteilt ist.
  • 301r leer
  • 301v-302r Inhaltsverzeichnis De naturis herbarum et specierum
    Unvollständig; von gleicher Hand geschrieben.
  • 302v-305v leer
Provenienz der Handschrift: Aus der Kartause Basel mit der alten Signatur A viii. Bl. 1r von der Hand des Georg Carpentarius Titel Ti. Floretum medicine. A viii mit Besitzeintrag und Inhaltsbeschreibung. Besitzeintrag von anderer Hand 4r: Liber carthuß. Baß.. Auf dem Rücken alte Signatur der UB: H II 17
Bibliograph. Nachweise
  • Goldschmidt, Günther. - Ungedruckte Beschreibung, 09.12.1940 (zugänglich im Sonderlesesaal)
Online